چکیده
ماهی قزل آلای رنگین کمان یکی از گونه‌های مهم آبزی‌پروری کشور می باشد و بخش عمده هزینه¬های تولید آن، مربوط به تغذیه می‌باشد. لذا، تحقیق در این زمینه می‌تواند اثرات مثبتی در این صنعت داشته باشد. اسیدهای آلی و نمک‌های آنها یکی از مکمل های غذایی هستند می‌توانند باعث بهبود رشد و عملکرد دستگاه گوارش شوند. لذا هدف از این تحقیق بررسی اثر افزودن اسید لاکتیک به جیره غذایی قزل آلای رنگین کمان بر شاخص‌های رشد، فعالیت آنزیم‌های گوارشی و فلور میکروبی دستگاه گوارش ماهی بود. به این منظور 4 جیره غذایی حاوی 0، 5، 10 و 20 گرم اسید لاکتیک در کیلوگرم جیره ساخته شد و ماهی‌ها با هر جیره به مدت 8 هفته در سه تکرار و به میزان 2 درصد وزن بدن تغذیه شدند. برای هر جیره غذایی، 3 مخزن گرد پرورش ماهی با حجم آبگیری 150 لیتر در نظر گرفته شد. در هر مخزن 15 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزن 10/3 ± 8/103 گرم ذخیره‌سازی شده و برای هر مخزن هواده و جریان مداوم آب 5/0-3/0 لیتر در دقیقه به ازای هر کیلوگرم وزن ماهی در نظر گرفته شد. پس از پایان دوره پرورش، شاخص‌های رشد، بقا، فعالیت آنزیم‌های پپسین معده، آلفا آمیلاز، لیپاز و آلکالین پروتئاز روده، و تعداد کل باکتری‌ها و تعداد باکتری‌های اسید لاکتیک روده بررسی شدند. نتایج نشان داد که اختلاف معنی‌داری در شاخص‌های رشد و بقا بین تیمارهای مختلف وجود نداشت (05/0 P>). بیشترین میزان فعالیت آنزیم پپسین معده در سطح 10 و 20 گرم اسید لاکتیک در جیره مشاهده شد (05/0 P<). بیشترین فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز در سطح 10 گرم اسید لاکتیک در جیره مشاهده شد (05/0 P<). فعالیت لیپاز در تیمار شاهد و 10 گرم اسید لاکتیک در جیره مشابه و به طور معنی¬داری بالاتر از تیمارهای 5 و 20 گرم اسید لاکتیک در جیره بود (05/0 P<). فعالیت پروتئاز روده در تیمار 5 و 10 گرم اسید لاکتیک در جیره نسبت به تیمار شاهد بالاتر بود و بالاترین فعالیت مربوط به 10 گرم اسید لاکتیک بود (05/0 P<). تیمار 20 گرم اسید لاکتیک در جیره، فعالیت پروتئاز پایین‌تری نسبت به تیمار شاهد داشت (05/0 P<). بیشترین تعداد کل باکتری‌های روده‌ای در سطح 5 و 10 گرم اسید لاکتیک در جیره مشاهده شد (05/0 P<). تعداد باکتری‌های اسید لاکتیک روده در تیمارهای اسید لاکتیک به طور معنی‌داری از تیمار شاهد بیشتر بود (05/0 P<). بالاترین تعداد باکتری‌های اسید لاکتیک در تیمار 10 گرم اسید لاکتیک در جیره مشاهده شد (05/0 P<). بر اساس نتایج این تحقیق، افزودن اسید لاکتیک به جیره قزل آلای رنگین کمان اثری بر رشد ندارد، اگرچه منجر به افزایش فعالیت آنزیم‌های گوارشی می‌شود. با این حال، افزودن 10 گرم در کیلوگرم اسید لاکتیک منجر به افزایش باکتری‌های اسید لاکتیک روده ماهی می‌شود که ممکن است باعث افزایش ایمنی ماهی شود.