چکیده
تالاب‌ها نقش مهمی در حفظ محیط‌زیست، تنوع زیستی، شکار و صید، تأمین چوب و علوفه، کنترل سیلاب و تأمین آب شرب دارند و می‌توانند در تولید مواد بیولوژیکی و تولید گیاهان دارویی نقش مهمی را ایفا کنند. استان هرمزگان به‌عنوان یک استان ساحلی در جنوب ایران دارای تالاب‌های متعددی است که در این مطالعه به شناسایی و تعیین تراکم بنتوزهای تالاب بین‌المللی مصب رود شور، شیرین و میناب پرداخته شده است. نمونه‌برداری به مدت یک سال ( 1395) در دو خور تیاب و یک‌شبه و به‌صورت فصلی انجام گردید. به‌طوری‌که در خور تیاب 3 و در خور یک‌شبه 2 ایستگاه با سه تکرار در نظر گرفته شد. برای این منظور نمونه‌برداری از رسوبات به‌وسیله‌ی دستگاه گرب ون وین با سطح مقطع 04/0 مترمربع در دو خور انجام پذیرفت. گروه‌های مختلف ماکروبنتوزهای شناسایی شده در طول دوره‌ی بررسی عبارت بودند از کرم‌های حلقوی، نرم‌تنان، سخت‌پوستان و سایر ماکروبنتوزها (نمرتین، لارو ماهی و خارتنان) بودند. در خور تیاب جمعاً 23 خانواده از کرم‌های پرتار، 5 خانواده از دوکفه‌ای‌ها، 6 خانواده از شکم پایان، 7 خانواده از بندپایان، 2 خانواده از روزن‌داران و 1 خانواده از سیپونکولاها همچنین 37 جنس و 9 گونه از خانواده‌های مختلف مورد شناسایی قرار گرفتند. در این میان بیشترین فراوانی متعلق به روزن‌داران بوده همچنین کرم‌های پرتار از تراکم قابل‌توجهی برخوردار بوده‌اند. در خور یک‌شبه جمعاً 17 خانواده از کرم‌های پرتار، 5 خانواده از دوکفه‌ای‌ها، 11 خانواده از شکم پایان، 1 خانواده از ناوپایان، 3 خانواده از بندپایان و 1 خانواده از روزن‌داران همچنین 37 جنس و 9 گونه از خانواده‌های مختلف مورد شناسایی قرار گرفتند. ماکروبنتوزها در خور تیاب با میانگین 4376±9428 عدد در مترمربع، از میزان فراوانی بیشتر و در خور یک‌شبه با میانگین 55/0±78/2 گرم در مترمربع، از میزان وزن بیشتری برخوردار بودند. در بررسی شاخص‌های تنوع و غالبیت در خور تیاب، مقادیر شاخص شانون و شاخص غالبیت در فصل تابستان به ترتیب کمترین و بیشترین میزان و در فصل پاییز به ترتیب بیشترین و کمترین میزان را داشته‌اند. در خور یک شبه مقادیر این شاخص‌ها در فصل بهار به ترتیب کمترین و بیشترین و در فصل پاییز به ترتیب بیشترین و کمترین میزان را داشته‌اند. با توجه به نتایج این بررسی، درمجموع فراوانی ماکروبنتوزهای خور یک‌شبه در مقایسه با خور تیاب از مقادیر کمتری برخوردار بود در‌حالی‌که وزن تر کل موجودات در خور یک‌شبه نسبت به خور تیاب بیشتر برآورد گردید. گرچه عوامل متعددی بر میزان وزن نهایی موجودات ماکروبنتوزها در یک منطقه تأثیر دارند اما به نظر می‌رسد شرایط در خور یک‌شبه به‌گونه‌ای فراهم بوده که فرصت بیشتری برای حضور ماکروبنتوزها و به دنبال آن تغذیه، رشد و افزایش جثه‌ی موجودات و نهایتاً افزایش وزن را به دنبال داشته است.با این توضیحات به نظر می‌رسد نوسانات در مقادیر شاخص‌ها در خوریات متأثر از تغییرات فصلی (زمانی) و مکانی در نمونه‌برداری باشد.