چکیده
آبزیان زیستگاه‌های مصنوعی در بندر بستانه (بندرلنگه) (دو منطقه حاوی لوله بتنی و شامل تلفیقی از لوله بتنی، سازه‌های هرمی و کروی) و بندر سلخ (جزیره قشم) (حاوی لوله بتنی)، به روش مشاهده مستقیم در سال 1396 به‌طور فصلی و به روش بلوکهای کاملاً تصادفی مطالعه شد. در مطالعه تعداد کل خانواده‌ها و زی‌توده کل آبزیان (کیلوگرم)، در زیستگاه‌های مصنوعی بندرسلخ (لوله بتنی)، بندر بستانه (لوله بتنی) و زیستگاه‌های مصنوعی بندربستانه (تلفیقی از سه نوع سازه)، بترتیب مقادیر (58 و 95/3794)، (60و 56/1569)، (75 و56/6842)، نتیجه‌گیری شد. تعداد و زی‌توده (کیلوگرم)، برای سه گروه ماهیان مأکول، ماهیان زینتی و سایر آبزیان ( 2978 ، 28/2872؛ 1156، 56/370؛ و 3528 و 11/552)، در بندر سلخ (لوله‌های بتنی)، (1447، 7/874؛ 1956، 21/392؛ و 2778 و 55/302)، در بندربستانه (لوله‌های بتنی)، و (5778 ، 93/5181؛ 7712، 53/883 ؛ و 4792 و 1/777) و بندر بستانه (سه نوع سازه) بترتیب برآورد گردید. بعلاوه، به منظور برآورد به منظور تعیین میزان دقت زی‌توده محاسبه شده برای هر یک از گروه‌های آبزیان از آزمون بوت استرپینگ استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل مؤلفه‌های اصلی به منظور تعیین متغیرهای تأثیرگذار فاکتورهای فیزیکی – شیمیایی آب (درجه حرارت، pH، اکسیژن محلول، شوری، کلروفیلa، آمونیاک، نیترات، نیتریت، فسفات و کدورت) و جنس بستر(رس، سیلت وشن) در تعداد خانواده آبزیان نشان داد، پارامترهای مطالعه شده بیشترین تأثیر را در بندر سلخ بر خانواده‌های کوترماهیان،فرشته‌ماهیان،آپاگون ماهیان، هامور ماهیان،گوازیم ماهیان،مرجان نرم و اسفنج، در بندر بستانه (لوله‌های بتنی) بر خانواده‌های سرخوماهیان کوترماهیان، آپاگون ماهیان و هامور ماهیان و در بندربستانه(تلفیقی از سه سازه) بر خانواده‌های سرخوماهیان، هامور ماهیان و اسفنج داشته است. به‌علاوه، در مطالعه همبستگی بین پارامترهای فیزیکی- شیمایی آب با تعداد کل خانواده آبزیان نتایج آزمون پیرسون نشان داد بین تعداد خانواده کل آبزیان و درجه حرارت(58/0-R2 = )، کلروفیلa (68/0R2 = )، نیترات ( 38/0R2 = )، و کدورت(64/0R2 = )، و بین کوتر ماهیان و درجه حرارت (36/0-R2 = ) و سرخوماهیان و کلروفیلa (38/0R2 = )، همبستگی معنی‌داری در سطح احتمال 95 درصد وجود دارد(05/0 p<). هم‌چنین، نتایج این آزمون در همین سطح احتمال بین دانه‌بندی رسوبات و تعداد خانواده آبزیان نشان داد بین ذرات رس با هامور ماهیان (79/0R2 = )، سرخو ماهیان(59/0R2 = )، شانک ماهیان(56/0R2 = )، اسفنج(52/0R2 = )، و کل آبزیان(57/0R2 = )، همبستگی معنی‌داری وجود دارد (05/0 p<). در مطالعه شاخص‌های تنوع زیستی بیشینه شاخص شانون-وينر(5/2)، سیمپسون(88/0)، آلفا فیشر(9/5) و مارگالف (32/8)، در زیستگاه‌های مصنوعی بندر بستانه ( سه نوع سازه) بدست آمد. بیشتر بودن شاخص‌های تنوع زیستی، زی‌توده و تعداد آبزیان در زیستگاه‌های مصنوعی بندربستانه که تلفیقی از سه نوع سازه را تواما داشته‌اند، تأثیر بیشتر این منطقه را در افزایش ذخایر آبزیان نشان می‌دهد. نتایج حاصل از این پژوهش توانسته است نقش زیستگاه‌های مصنوعی را در مدیریت شیلاتی از طریق ایجاد ذخیره‌گاه شیلاتی در منطقه بندربستانه و بندرسلخ نشان دهد. بعلاوه، پیچیدگی ساختار فیزیکی سازه‌ها، افزایش سطح نشست و بسترهای رس نقش مثبتی در افزایش این راندمان داشته است.