چكيده
این تحقیق باهدف مقایسه شاخصهای رشد و بقاء تولید مولدین عاري از پاتوژن‌‌هاي خاص در قالب جمعیت‌‌های مختلف و ارائه دستورالعمل‌‌ها و نرماتیو‌‌های پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در مرکز تحقیقات شیلاتی ماهیان سردآبی- تنکابن ( (SPF انجام شد. عملیات اجرایی پروژه با انتخاب مراکز تکثیر و پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان عاری (بر اساس اعلام سازمان شیلات ایران سازمان وتایید سازمان دامپزشکی کل کشور) انجام شد. در مجموع هفت جمعیت پیش مولدین قزل آلای رنگین کمان (در قالب هفت تیمار و سه تکرار به ازای هر تیمار) از هفت مزرعه 10 کیلوگرم بر متر مربع درحوضچه های بتونی با رعایت اصول امنیت زیستی ذخیره سازی شدند. پیش مولدین جهت ردیابی صفات اقتصادی رشد و بقائ علامتگذاری شده و در حین دوره پرورش عملیات زیست سنجی در مقاطع مختلف رشد به منظور سنجش پارامترهای زیستی از قبیل محاسبه شاخصهای ، ضريب چاقي (CF)، ضريب رشد ويژه ، (SGR) و محاسبه رابطه طول و وزن و ضریب مرگ میر بچه ماهيان انجام شد. میزان غذا دهی پیش مولدین سه ساله به میزان 3-2 درصد وزن ماهیان و در سه نوبت در روز انجام شد. در طول دوره پرورش کلیه پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب به منظور کنترل شرایط بهینه رشد مورد پایش و ارزیابی مستمر قرار گرفت. همچنین تعویض آب 6-4 بار در شبانه‌روز به منظور حفظ کیفیت فیزیکی و شیمیایی صورت پذیرفت. پارامترهای رشد در قالب نه مولفه مورد مقایسه قرارگرفت. مقایسه‌های آماری میزان میانگین ضریب چاقی پیش‌مولدین قزل آلای رنگین کمان در بین مزارع هفتگانه در پایان دوره رشد، حاکی از آن است که بیشترین میانگین ضریب چاقی در مزرعه شهید مطهری یاسوج معادل 67/1 مشاهده شد. بررسی معادلات رشد حاکی از آن بود که بالاترین ضریب b در جنس نر در مزرعه آقای معروفی به میزان 15/3 بدست آمد که نشان‌دهنده ایزومتریک بودن رشد جمعیت مذکور است. از آنجایی که پیش مولدین در شرایط یکسان محیطی قرار داشتند، لذا میزان واریانس محیطی ناشی از تغییرات شرایط محیطی و همچنین واریانس اثرات متقابل بین ژنتیک و محیط به صفر نزول نمود. بدیهی است در این حالت تفاوت‌‌های عملکردی شاخصهای رشد در بین جمعیت‌‌های مختلف ناشی از عمکرد و واریانس ژنتیکی قلمداد می‌گردد. بر اساس شاخصهای رشد (SGR) و میانگین وزن کسب شده (MWG) محاسبه شد. بالاترین تبین واریانس مربوط به دو شاخص SGR و MWG با 86/86 درصد بود، لذا بر اساس شاخصهای رشد عملیات بهگزینی انجام شد و مولدین اصلح در دستورکار برنامه تلاقی‌گری تکثیر قرارگرفت.