چکیده
این تحقیق با هدف بررسي میزان تجمع فلزات سنگین (سرب، کادمیوم) در بافت خوراکی عضله ماهیان سرد آبی (قزل آلای رنگین کمان پرورشی( Oncorhynchus mykiss) در نواحی تالش و رودسر استان گیلان، میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم درگوشت خوراکی عضله ماهی قزل آلای پرورشی ناحیه تالش در مقایسه با رودسر، میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم درگوشت خوراکی عضله ماهی قزل آلای پرورشی در بین اوزان مختلف ناحیه تالش در مقایسه با رودسر، میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم درگوشت خوراکی عضله ماهی قزل آلای پرورشی جنس های نر و ماده ناحیه تالش در مقایسه با رودسر، میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم درگوشت خوراکی عضله ماهی قزل آلای پرورشی گروههای سنی ناحیه تالش در مقایسه با رودسر و بررسی میزان تجمع فلزات سنگین در گوشت خوراکی عضله ماهیان قزل آلای رنگین کمان پرورشی نواحی تالش و رودسر در مقایسه با استانداردهای جهانی FAO و FDA انجام شد. برای اجرای این پروژه در هر یک از نواحی تالش و رودسر 3 استخر و از هراستخرسه گروه سنی ، از هر ناحیه 9 گروه و در کل 18 گروه در نظر گرفته شد. نمونه برداری در فصل پائیز سال 1393 از جنس های نر و ماده قزل آلای پرورشی انجام شد. در استخرهای مورد مطالعه گروه ها شامل ماهیان زیر 300 گرم، 400 – 500 گرم و 700 – 900 گرم بودند. گوشت همگن سازی شده جهت آنالیز میزان تجمع سرب و کادمیوم با دستگاه جذب اتمی روش طیف سنجی نوری مورد ارزیابی قرار گرفت. قبل از انجام آنالیز ماهی های قزل آلا بیومتری شدند. بر خلاف فاکتورهای pH و دما، سختی کل آب استخرهای مورد مطالعه تفاوت معنی دار نشان داد(05/0(P<. pH آب استخرهای پرورشی نواحی تالش و رودسر در محدوده خنثی بود. دمای آب این استخرها 18 -16 درجه سلسیوس بود. در این مطالعه مقدار فلز سرب در مقایسه با کادمیوم کاهش معنی دار نشان نداد(05/0(P>. فاکتور سختی آب در استخرهای Aو B در مقایسه با استخر C ناحیه تالش تفاوت معنی دار نشان نداد(05/0(P>. در ناحیه تالش استخرهای A و B از آب های با سختی متوسط، استخر C دارای آب سخت و در ناحیه رودسر استخرهای A و C از آب های با سختی متوسط و استخر B دارای آب سخت بود. این فاکتور در استخر B ناحیه رودسر در مقایسه با استخرهای A و Cتفاوت معنی دار نشان نداد(05/0(P>. تاثیر سختی آب بر فلز کادمیوم در مقایسه با سرب بیشتر بود. همبستگی مقادیر سرب و کادمیوم با فاکتورهای طول، سن و وزن در بعضی از استخرها مثبت و در سایرین منفی بود. بر خلاف ناحیه رودسر، بین گروه های سنی مشابه در استخرهای مورد مطالعه ناحیه تالش تفاوت معنی دار مشاهد نشد(05/0 (P>. مقادیر فلزات سنگین بین گروه سنی زیر 300 و 900 -700 گرم در استخرهای مورد مطالعه ناحیه تالش در مقایسه با رودسر تفاوت معنی دار نشان نداد(05/0 (P>. در مقادیر فلزات سنگین بین گروه سنی 500 -400 گرم استخرهای مورد مطالعه ناحیه تالش در مقایسه با رودسر تفاوت معنی دار مشاهده شد(05/0 (P<. در هر استخر پرورشی بین مقادیر سرب و کادمیوم در گروه های سنی زیر 300 گرم، 500 -400 گرم و 900 -700 گرم تفاوت معنی دار مشاهده نشد(05/0 (P>. باستثناء گروه سنی زیر 300 گرم استخر A ناحیه تالش، مقادیر سرب و کادمیوم در گروه های زیر 300 گرم، 500 -400 گرم و 900 – 700 گرم استخرهای مورد مطالعه نواحی تالش و رودسر استان گیلان در مقایسه با استانداردهای بین المللی FDA، FAO، WHO و سازمان دامپزشکی ایران کاهش معنی دار نشان دادند(05/0 (P<. بین تجمع فلزات کادمیوم و سرب با جنسیت ارتباط وجود نداشت. بر اساس نتایج به دست آمده و کاهش معنی دار تجمع فلزات سنگین در ماهیان قزل آلای پرورشی در مقایسه با حد مجاز اعلام شده توسط استانداردهای بین المللی، ماهیان قزل آلای پرورشی نواحی تالش و رودسر استان گیلان در فصل پائیز از حیث آلودگی به فلزات سنگین سرب و کادمیوم و بهداشت مواد غذایی برای مصارف انسانی و مصرف آن فاقد عوارض جانبی برای انسان است.