چکیده
استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل اقلیم منحصربهفرد خود دارای پتانسیل فراوانی در زمینه آبزیپروری میباشد. با این وجود به دلیل عدم شناخت منابع آبی در اقلیمهای مختلف استان بخش زیادی از این منابع بخصوص در مناطق گرمسیری بدون استفاده بوده که میتواند جهت تکثیر و پرورش آبزیان سازگار با این مناطق از جمله ماهیان خاویاری مورد استفاده قرار گیرد. در همین راستا بررسی منابع آبی استان در شهرستانهای گچساران و کهگیلویه در دستور کار این پروژه قرار گرفت. بدین منظور بعد از مشخص نمودن ایستگاههای تحقیقاتی در رودخانههای خیرآباد و مارون، نمونهبرداریهای منظم جهت بررسی ویژگیهای فیزیکوشیمیایی آب و شناسایی موجودات کفزی و همچنین ثبت و آنالیز داده های هواشناسی و اقلیمی انجام گرفت. همزمان نیز معرفی فیلماهیان خاویاری به عنوان گونه شاخص به مزارع موجود در حوضه آبریز رودخانههای مذکور و مقایسه شاخصهای رشد صورت پذیرفت. نتایج حاکی از آن بود که مناسبترین منطقه جهت پرورش فیلماهیان خاویاری پایین دست رودخانه خیرآباد میباشد که البته این امر مستلزم بکارگیری انواع روشهای مکانیزاسیون جهت کاهش بار باکتریایی آب، حذف فلزات سنگین، هوادهی و همچنین استفاده از چاههای زهکش میباشد. با توجه به اینکه در پایین دست رودخانه خیرآباد حدفاصل خروجی سد کوثر تا محدوده روستای معصومآباد در نزدیکی مرز استان کهگیلویه و بویراحمد با استان خوزستان (حدود 20 کیلومتر) حداکثر دبی قابل استفاده جهت پرورش ماهیان خاویاری خصوصاً فیل ماهی حدود 5/1 مترمکعب میباشد (50 درصد حداقل دبی در گرمترین فصل سال) و با در نظر گرفتن میزان تولید 1 تن ماهی پرواری به ازای هر 5/4 لیتر در ثانیه آب و همچنین با رعایت فاصله حدود 5 کیلومتری جهت احداث مزارع پرورش ماهیان خاویاری به منظور خودپالایی حداکثری رودخانه میتوان نسبت به صدور مجوز جهت احداث 4 مزرعه با ظرفیت تولید کل 1200 تن فیل ماهی خاویاری اقدام نمود.