وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران ـ پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس ودریای عمان
07-0710143000-80
فرشته سراجی
با همکاری:
رضا دهقانی – غلامعباس زرشناس
1381-1380
بررسی رژیم غذائی ماهی حلوا سفید(Pampus argenteus)
در صیدگاههای عمده استان هرمزگان
استان هرمزگان - بندرعباس
پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان
بخش مدیریت ذخایر آبزیان
تابستان 1383
چکیده
ماهی حلوا سفید با نام علمیPampus argenteus از خانوده STROMATEIDAE از ماهیهای با ارزش اقتصادی بوده که دارای صیدگاههای عمده در آبهای استان هرمزگان می‌باشد. بیشترین فراوانی این ماهی در مناطق چاهو شرقی در شمال غربی جزیره قشم، شرق تنگه هرمز و در نواحی خلیج جاسک می‌باشد. تحقیق در خصوص تغذیه ماهی حلواسفید در محدودة آبهای استان هرمزگان از تیر ماه 1380 لغایت آبان ماه 1381 صورت پذیرفت.
در این بررسی، 853 قطعه ماهی زیست سنجی شد و نوع تغذیه آنها بررسی گردید. تغییرات میزان محتویات معده در گروههای طولی و مراحل مختلف باروری ، شاخص خالی بودن معده (CV)، شاخص پری معده (FI)، ترجیح غذایی (FP)، شاخص معدی (GaSI) و درصد فراوانی اقلام غذایی مشاهده شده برنامه کامپیوتری Excel و فرمولهای خاص هر شاخص برآورد گردید. از برنامه نرم افزاری SPSS و آنالیز واریانس یکطرفه و دوطرفه برای تعیین سطح معنی‌دار بودن و اختلافات استفاده شد.
تغییرات طولی ماهیان بین 62 تا 276 میلی متر بود. با افزایش طول ماهی میزان محتویات معده نیز افزایش نشان می‌دهد.
ترجیح غذایی 66% بدست آمده برای پاروپایان نشان می‌دهد که پاروپایان(کوپه‌پودا) از سخت پوستان، غذای اصلی و دست اول ماهی حلوا سفید می‌باشد. دیاتومه‌ها بخصوص جنسهای Nitzschia و Navicula Oscillatoria از جلبکهای سبز-آبی نیز (مرداد و شهریور) و نرمتنان با داشتن ترجیح غذایی بالاتر از 10 به عنوان غذای دست دوم ماهی حلواسفید محسوب می‌گردد.
تغییرات شاخص معدی (GaSI) بطور ماهانه محاسبه گردید، این شاخص طی سال دارای نوساناتی بود و با بالاترین میزان (5/4) در بهمن ماه مشاهده گردید.
ارتباط بین میزان محتویات معده با مراحل باروری در جنس ماده نشان داد که محتویات معده و میزان تغذیه تا مرحله اوج بلوغ افزایش داشته و در زمانی که تخمکها کاملاً رسیده و آماده جهت تخم‌ریزی بودند، کاهش و در مرحله پس از تخم‌ریزی مجدداً افزایش داشته است.
در فهرست رژیم غذایی ماهی حلوا سفید درصد تغذیه جانوری بالاتر از تغذیه گیاهی است. اقلام غذایی جانوری شامل سخت پوستان، نرمتنان، پروتوزوا،کرم نماتد، روتیفر، تخم و فلس ماهی، اقلام غذایی گیاهی شامل باسیلاریوفیسه‌ها (11 جنس)، دینوفیسه‌ها (6 جنس) و سیانوفیسه‌ها (یک جنس) بودند. در بین اقلام غذایی جانوری، سخت پوستان با 11/98 درصد و از بین اقلام غذایی گیاهی، دیاتومه‌ها با 06/83 درصد، بالاترین میزان را در رژیم غذایی ماهی حلوا سفید دارا می‌باشند.