وزارت جهاد کشاورزی
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
مؤسسه تحقیقات شیلات ایران ـ ستاد مرکزی
02-0710436000-80
نیما پورنگ
با همکاری:
احمد غرفی _ هدایت اله قورچیان
1383
بررسی تاثیرات دوره انجماد، دما و شیوه نگهداری
بر میزان تجمع (پراکنش و پراکنش مجدد) عناصر در
بافتهای مختلف دوگونه میگوی خلیج فارس
استانتهران
موسسه تحقیقات شیلات ایران - ستاد مرکزی
بخش بیوتکنولوژی آبزیان
پاییز 1383
چکیده
در این تحقیق پراکنش سه فلز سنگین (Zn, Cu,Cd) در بافتهای مختلف (اسکلت خارجی، عضله و هپاتوپانکراس) دو گونه میگوPenaeus merguiensis) و (P.semisulcatusبررسی گردید. میزان تاثیر شرایط نگهداری نمونه‌ها در پراکنش مجدد عناصروهمچنین نقش احتمالی متالوتیونین دراین خصوص مورد تاکید ویژه قرار گرفت. نمونه‌ها طی تابستان سالهای 1380 و 1381 از ناحیه شمالی خلیج فارس گردآوری گردیدند. میزان تجمع عناصردربافت‌های موردنظر توسط ICP-AES و همچنین ICP-MSومیزان متالوتیونین در هپاتوپانکراس با استفاده از روش Differential Pulse Polarography) DPP اندازه گیری گردید. ترتیب میزان تجمع Cu و Cd دربافت‌های مورد بررسی بصورت: عضله> اسکلت خارجی>هپاتوپانکراس و در مورد Zn بصورت اسکلت خارجی و عضله> هپاتوپانکراس مشاهده گردید. اختلاف معنی داری بین دو گونه از نظر تجمع عناصر Cu و Zn قابل تشخیص بود. میزان تجمع دو عنصر مزبور در نمونه‌های متعلق به گونه
P. semisulcatus بطور محسوسی بیشتر ازP. merguiensis بود. بطور کلی، اختلاف کاملا معنی داری بین شرایط مختلف نگهداری از نقطه نظر تجمع عناصر مورد بررسی و متالوتیوتین در هر دو گونه مشاهده گردید.امادراغلب موارداختلافات میان نمونه‌های تازه,نمونه‌های در یخچال نگهداری شده و نمونه های منجمد متعلق به گونهP. semisulcatus معنی دار نبود.از دیدگاه تجمع Cu و Zn در بافت ماکول(عضله)P. merguiensis بهترین توصیه برای نگهداری درحالت منجمد، دمای 30- درجه سانتیگراد و بصورت بلوک‌‌های یخی می باشد و بهترین توصیه برای نگهداری کوتاه مدت,نگهداری یک روزه در یخچال می باشد. پراکنش مجدد Cu و Zn طی دوره نگهداری را میتوان به نقش متالوتیونین در انتقال آنها از بافتهای مختلف بدن به عضله نسبت داد. نوسان pH که در بافت عضله نمونه‌هایP. merguiensis در شرایط مختلف نگهداری اندازه گیری گردید, روند مشابهی را با تغییرات مقادیر متالوتیونین، Cu و Zn نشان داد. اسکلت خارجی یکی از بافتهای احتمالی دریافت کننده Cd تشخیص داده شد. روابط میان عناصر مورد بررسی در هر گونه به تفکیک مورد بررسی قرار گرفت. رابطه مثبت و معنی داری بین مقادیر Zn و متالوتیونین در نمونه‌هایP. semisulcatus مشاهده گردید، در حالیکه در مورد نمونه هایP. merguiensis روند تغییرات Cd ومتالوتیونین برعکس یکدیگر بود. در مورد Cu و Zn تفاوت‌های مرتبط با جنسیت نمونه‌ها کاملا مشهود(معنی دار) بود. تقریبادر تمامی موارد میزان تجمع عناصر در بافت ماکول کمتر از مقادیر مجاز برای استفاده انسان بود. تنها مورداستثناء در خصوص میانگین مقادیر کادمیوم مشاهده شد که تاحدودی بیشترازبرخی مقادیر توصیه شده بود.