چهارشنبه 20 بهمن 1395

عنوان طرح / پروژه :‌ تاسیس و راه¬اندازی بانک ژن ماهیان آبهای داخلی (گرگان)

شماره مصوب : واحد اجرا : موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور محل اجرا : مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی نام هماهنگ کننده /مجری مسئول / مجری : سهراب رضوانی گیل کلایی سال شروع : 89/10/1 سال خاتمه : 93/1/1
وضعیت اجرا شده | طرحها و پروژه های سالهای 1398 و قبل | بازدید: 1961 مرتبه | 0 نظر

اهمیت، ضرورت، اهداف و روش تحقیق :

دانش ژنتیک از چندین راه به حفاظت تنوع زیستی و برداشت بهینه منابع کمک می­نماید. این دانش می­تواند از طریق شناسایی جمعیت­هایی که دارای تنوع ژنتیکی بالا یا تقلیل یافته­اند به کاهش خطر انقراض آنها کمک کند. مطالعات ژنتیک جمعیت همچنین می­تواند رهنمودهایی برای بهبود ساختار جمعیت و درک بیولوژی گونه مورد نظر ارائه دهد. از مهمترین کاربردهای بانک DNA تشخیص گونه و اثبات تخلفات صید و تشخیص میزان هم خونی و طبقه­بندی ژنتیکی جانوران است. بانک DNA به تشخیص گونه­هایی که صید شده و فقط قسمت­هایی از گوشت و بافت بدن آنها کشف شده کمک زیادی کرده است. نگهداری مطلوب از ذخایر ژنتیکی آبزیان و حفظ تنوع زیستی آنان به عنوان سرمایه‌های ملی با استفاده از روش‌های زیست فناوری از مهمترین اهداف ایجاد بانک ژن و بانک اطلاعاتی ذخایر ژتنیکی کشور است. جمع آوری نمونه‌های بیولوژیک گونه‌های مختلف آبزیان،آماده‌سازی و نگهداری بلندمدت آن، ثبت ژنتیکی گونه‌های در معرض تهدید و در حال انقراض و استفاده از تکنیک‌های زیست فناوری برای حفظ، بقا و مدیریت گونه‌های آبزی از جمله دیگر وظایف بانک ذخایر ژنتیکی است.

بانک ژن ماهیان آبهای داخلی کشور (گرگان) با هدف شناسایی، جمع­آوری، نگهداری و حفاظت از گونه­ها در سطح ژنی، سلولی، بافت و ماهی زنده و پژوهش و بهره­برداری تجاری برنامه­ریزی شده و به اجرا درآمد. در این پروژه علی­رغم اعتبار پیش بینی شده طرح و پروژه حاضر، متاسفانه اعتبار مورد نیاز از منابع درنظر گرفته شده، اختصاص نیافت. بنابراین اهداف این پروژه با استفاده از بخشی از اعتبارات استان گلستان برای ایجاد آزمایشگاه­ مولکولی و نیز احداث استخرها در مزرعه النگ و نیز بهره­برداری از پتانسیل موجود در ایستگاه قره­سو و نیز مرکز بازسازی ذخایر سیجوال، ساماندهی گردیده است و شرایط لازم برای بخش اعظمی از اهداف پروژه فراهم شده است. بخشهایی نیز مانند آزمایشگاه کشت بافت و بیوانفورماتیک وتوسعه تجهیزات مربوط به انجماد اسپرم و جنین از جمله مواری است که در توسعه این بانک باید مورد توجه قرار گیرد.

نتایج :

با توجه به اهداف طرح سه مزرعه در استان گلستان طراحی و راه­اندازی شد.

مزرعه النگ:

12 استخرهای پرورشی دو هکتاری موجود ایستگاه النگ با در نظر گرفتن عوامل متعددی نظیر شیوه پرورش، شرایط آب و هوایی و کیفیت آب ساخته شده اند. ایستگاه پمپاژ آب از چاه عمیقی با دبی 12 تا 13 لیتر بر ثانیه ایجاد شده است . این ایستگاه با توجه به بکر بودن منطقه می­تواند بهترین منطقه برای ایجاد ایستگاه حفظ ذخایر ژنتیکی ماهیان بومی باشد. زیرساخت­های مورد نیاز این مرکز شامل زیرساخت­های آزمایشگاهی و زیرساختهای حفاظت و نگهداری میباشد.

مزرعه سیجوال:

در این مزرعه 36 استخر دو هکتاری وجود دارد که آب مورد نیازشان از طریق ایجاد آب­بندان بر روی رودخانه­های فصلی تامین می­شود. در این مزرعه بیشتر ماهی کلمه، کپور، سفید و انواع کپور ماهیان چینی نگهداری می­شوند. در این مزرعه همچنین آزمایشگاه هیدروشیمی و غذای زنده فعالیت می­کند.

مزرعه قره سو:

در این مزرعه 3 استخر با مساحت 4000 مترمربع و یک استخر با مساحت 1200 مترمربع وجود دارد که آب مورد نیازشان از چاه­های عمیق با EC حدود 4000 تامین می­شود. همچنین تعداد 10 حوضچه ونیرو در این مزرعه تعبیه شده است. ماهیان قابل نگهداری در این مزرعه شامل کلمه، کپور و انواع ماهیان خاویاری و در صورت نیاز ماهی سفید است. تجهیزات آزمایشگاهی پرتابل بوده و بیشتر برای اندازه­گیری خصوصیات آب مورد استفاده قرار می­گیرند. در این مزرعه همچنین تولید غذای زنده شامل فیتوپلانکتون و جلبک انجام می­شود.

دستور العمل فنی و توصیه ترویجی :

گونه­های مختلف ماهیان آبهای داخلی در سه محل تعیین شده برای نگهداری ماهی زنده یعنی مزارع سیجوال، النگ و قره­سو حفظ و نگهداری می­شوند. در صورت لزوم باید نسبت به تکثیر این گونه­ها اقدام شود.

ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی :

در استانهایی که دارای منابع آبی مناسب نگهداری و پرورش گونه­های آبزیان آبهای داخلی هستند.

گزارش پروژه
مشخصات پیمانکار
مشخصات همکاران
اهداف طرح
زمانبندی طرح
روش تحقیق و اجرا
اطلاعات جغرافیایی
هزینه های اجرای پروژه
نتایج