به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، طرح آکواپونیک، پرورش همزمان تیلاپیا و گیاهان مختلف مانند نعناع فلفلی، کرفس، فلفل، چغندر علوفه ای و کلم بروکلی است.
چرخه آب در این سیستم به گونه‌ای است که حدود ۹۹ درصد آن بعد از خروج از استخرهای پرورشی، برای پرورش گیاهان مصرف شده و باقی مانده آن دوباره به استخرهای موجود بازمی‌گردد.
طرح مولدسازی پنج سویه جدید تیلاپیا نیز از سال گذشته با ورود این سویه ها به ایران، به منظور انجام مطالعات کاربردی، آغاز شده و هم اکنون حدود ۸۰ هزار قطعه از آنها در مرکز ملی تحقیقات آبزیان آبهای شور واقع در بافق یزد وجود دارد.
این دو پروژه که توسط محققان علوم شیلاتی کشور انجام شده، امروز با حضور دکتر بازرگان رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دکتر خون میرزایی رئیس سازمان شیلات ایران، دکتر بهمنی رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، دکتر عظیمی معاون اقتصادی استانداری یزد و مهندس سجادی پور رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد به همراه جمعی از مدیران استانی، محققان، کارشناسان و اساتید دانشگاه تهران رونمایی شد.
در جلسه اعضای کارگروه تخصصی تیلاپیا در مرکز فرمانداری بافق یزد ، دکتر بازرگان با اشاره به تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران، گفت: این موضوع وظیفه تحقیقات را سنگین تر کرده و بنابراین تولید علم و دانش از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، افزود: در همین راستا با توجه به منابع آبهای شور که در استان یزد وجود دارد و نیز لزوم اشتغال زایی در مناطق مختلف کشور، بهترین پتانسیل تولید تیلاپیا در این استان متمرکز است.
وی ادامه داد: هم اکنون با تلاش های محققان کشور بخش قابل توجهی از مسائل فنی پرورش تیلاپیا حل شده، اما موضوع راه اندازی کسب و کار و خلق ثروت از این دانش مشکلاتی دارد که باید حل شود.
دکتر بازرگان با تاکید بر لزوم نگاه زنجیره‌ای به تولید تیلاپیا عنوان کرد: تحریک تقاضا با توجه به پایین بودن مصرف ماهی در کشور بسیار لازم است. این موضوع با برگزاری جشنواره های مربوط به تیلاپیا، پخش تبلیغات تلویزیونی، معرفی محصولات جانبی مثل چرم تیلاپیا و مسائلی از این دست امکان‌پذیر خواهد بود.
به گفته این مقام مسئول، راه اندازی استارتاپ ها برای تیلاپیا از تولید تا مصرف در یزد یکی از مواردی است که می‌تواند با اجرای پروژه‌های مربوطه، وابستگی این حوزه را به تسهیلات بانکی کمتر کند.
دکتر بازرگان، معتقد است: با رعایت مسائل زیست محیطی می توانیم اشتغال مولد، تولید غذا و خلق ثروت را در استان یزد شاهد باشیم که محور اصلی آن روی یک خط تولید ماهی تیلاپیا است.
وی تاکید کرد: با توجه به قطع واردات فیله ماهی تیلاپیا از چین، فرصت مغتنمی است که تولید رونق بگیرد و نیاز بازار داخلی را تامین کند.
دکتر بازرگان گفت: امروز با رونمایی از دو طرح مذکور، کار ارزشمندی در حوزه تحقیقات شیلات انجام می‌گیرد که این موفقیت مرهون تلاش‌های محققان موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور است.
در ادامه، رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با اشاره به برخورداری این موسسه از ۱۱ مرکز و پژوهشکده تخصصی در سطح کشور گفت: ما معتقدیم که تحقیقات به همراه بخش خصوصی، به تولید دانش می‌پردازد و بنابراین محققان علوم شیلاتی خود را جدا از این بخش نمی‌دانند.
دکتر بهمنی افزود: بحث پرورش تیلاپیا در قالب آکواپونیک و مولد سازی پنج سویه جدید از این ماهی برای جلوگیری از هم‌خونی در آینده گله ماهیان این نژاد از مهمترین اقداماتی است که محققان علوم شیلاتی تلاش‌های زیادی برای اجرایی شدن آن متحمل شدند.
وی اضافه‌کرد: دانش فنی این دو طرح ملی با واگذاری به بخش خصوصی می‌تواند گامی مهم در پرورش تیلاپیا و به عبارتی در امتداد جهش تولید باشد.
دکتر بهمنی، اظهار داشت: وظیفه موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور تولید دانش فنی است که دستورالعمل های فنی ترویجی حاصل در اختیار سازمان شیلات ایران قرار می گیرد. همچنین بنابر ابلاغ مصوبات کمیسیون های عالی شیلات توسط مقام عالی وزارت، یکی از تعهدات موسسه، تنوع بخشی آبزیان است؛ به طوری که ضرورتا این امر در تولید ماهی تیلاپیا می بایست با نگاه زیست محیطی و توجه ویژه به پایداری و حفظ اکوسیستم صورت پذیرد.
وی معتقد است: از آنجا که ماهی تیلاپیا به عنوان یک گونه غیربومی است، ضرورت دارد تا براساس پروتکل های فنی تحقیقاتی، سازمان شیلات سازوکار توسعه پرورش این گونه را ضرورتا در محیط های محصور، به ویژه گلخانه ای و بدون هرگونه امکان ارتباط با منابع آبی اکوسیستم و فقط در استانهایی که سازمان حفاظت از محیط زیست کشور مجوز پرورش آن را صادر نموده است (یزد، قم، سمنان، خراسان جنوبی و جنوب کرمان) به انجام رسد تا ضرورتا احتمال ورود آن به عنوان گونه ای مهاجم به صفر برسد.
این مقام مسئول، اشاره کرد: باید بررسی های اقتصادی اجتماعی درخصوص ظرفیت سنجی تولید این گونه و ترجیحا در قالب پکیج تولید تا فرآوری با الگوی مجتمع های تولیدی کنترل شده به انجام رسد. طبعا محققین موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور ضمن تداوم مطالعات، بسته های دانشی مرتبط را ارائه خواهد نمود.
دکتر خون میرزایی معاون وزیر و رئیس سازمان شیلات ایران، در ادامه با تاکید بر رشد ۴۰ برابری تولید محصولات شیلاتی از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون، گفت: اگرچه اوایل انقلاب، تولید آبزیان در مجموع از ۳۲ هزار تن تجاوز نمی‌کرد اما اکنون این تولید به بیش از یک میلیون و ۲۸۰ هزار تومان رسیده است.
وی افزود: پرورش تیلاپیا از اولویت‌های سازمان شیلات ایران بوده و در برنامه سال جهش تولید به موضوع پرورش تیلاپیا پرداخته‌ایم.
این مقام مسئول بر لزوم رفع موانع تولید برای سرمایه‌گذاران و بهره‌برداران تاکید و عنوان کرد: لازم است سازمان جهاد کشاورزی استان یزد برای اجرایی شدن بهره برداری از آب های غیر متعارف، تفاهم نامه‌ای را تنظیم کند.
وی معتقد است که تسهیل سرمایه‌گذاری و صدور مجوز برای پرورش تیلاپیا باید در دستور کار متولیان امر قرار گیرد تا سرمایه‌گذاران در چرخه‌های بروکراسی اداری گرفتار نشوند. در این مسیر یاری بخش تحقیقات، استانداری و سازمان جهاد کشاورزی نیز لازم است.
در ادامه دکتر علیزاده، رئیس مرکز ملی تحقیقات آبزیان آبهای شور بافق یزد، گزارش مبسوطی از معرفی تیلاپیا ارائه کرد. وی در این گزارش از مزیت‌های تیلاپیا از جمله مقاومت زیاد، قابلیت تولید در تناژ بالا، تولید کمترین پساب و تحمل پذیری قابل قبول و داشتن میزان پروتئین بالا نام برد.
وی همچنین انجام تحقیقات کاربردی و تولیدات دانش بنیان معرفی الگوهای تجاری- ترویجی تکثیر و تولید با استفاده از از تکنولوژی های جدید و ایجاد و حفظ ذخایر ژنی تولید پیش مولد نژادهای اصلاح شده برای مراکز تکثیر خصوصی را از محورهای اصلی مرکز تابعه برای تیلاپیا دانست.
لازم به ذکر است که در پایان جلسه، نمایندگان بخش خصوصی، مشکلات خود را عنوان کردند و مسئولان نیز برای حل این مشکلات راهکارهایی را ارائه نمودند.
در ادامه دکتر بازرگان، دکتر خون میرزایی و دکتر بهمنی به اتفاق هیئت همراه از بخش بایو فلاک، آکواپونیک و مولدسازی ۵ سویه جدید تیلاپیا واقع در مرکز ملی تحقیقات آبزیان آبهای شور رونمایی و بازدید کردند.