به گزارش روابط عمومی انستیتو تحقیقات بین‌المللی ماهیان خاویاری توجه جدی به بانک اسپرم ماهیان خاویاری می‌تواند از خطر جدی انقراض این گونه‌های ارزشمند زیستی پیشگیری نماید. به گفته دکتر حسن زاده صابر، مدیر بخش ژنتیک و بیوتکنولوژی انستیتو در حال حاضر اسپرم 4 گونه از ماهیان خاویاری شامل: گونه فیل‌ماهی، تاس‌ماهی ایرانی، ازون‌برون و تاس‌ماهی روسی به میزان 2100 میلی‌لیتر ذخیره شده است. بنا به اظهارات دکتر محسنی، معاون پژوهش و فن آوری انستیتو با توجه به پیش‌بینی تولید 100 تن خاویار در کشور تا افق 1404، بایستی 20000 مولد ماده پرورش یابد که برای تولید این مقدار به 1.6 لیتر اسپرم تازه یا 3.2 لیتر اسپرم منجمد نیاز می‌باشد که سالانه حدود 0.8 لیتر بایستی وارد چرخه انجماد گردد. وجود اسپرم مازاد در مراکز تکثیر مصنوعی خصوصی از فرصت‌هایی است که می‌تواند افزایش تنوع ژنتیکی را با توزیع هدفمند اسپرم منجمد متنوع در فصل تکثیر بصورت پایوت‌های کوچک و قابل‌حمل به همراه داشته باشد چرا که از تهدیدات ناشی از آمیزش خویشاوندی تا حد ممکن جلوگیری می‌کند. گفتنی است بر اساس گزارشات IUCN نسل ماهیان خاویاری با خطر انقراض کامل روبروست. نبود نظارت کافی بر صید بی‌رویه و غیرمجاز، عدم تحویل مولدین به مراکز بازسازی و نبود آگاهی لازم برای حفظ اسپرم مازاد از تهدیدهای جدی این صنعت محسوب می‌گردد. بانک‌های ژنی این امکان را فراهم می‌کند که به توان گونه‌های ارزشمند زیستی را برای سالیان متمادی در شرایط کنترل شده محافظت نمود. به عبارت دیگر بانک‌های ژن به عنوان مجموعه‌ای منظم و سیستماتیک می‌باشند که مراحل پردازش و ذخیره مواد بیولوژیک را برای استفاده نسل‌های آینده تامین می‌کنند. امروزه از نمونه‌های اسپرم، تخمک، جنین، نمونه بافت و سرم وDNA جهت ایجاد بانک ژن موجودات در معرض خطر انقراض استفاده می‌شود. این در حالی است که از ابتدای دهه 80 با ورود تکنولوژی به کشور و جمع‌آوری امکانات و تجهیزات لازم در بانک ژن انستیتو تحقیقات بین‌المللی ماهیان خاویاری و همچنین فراگیری دانش انجماد و نگهداری طولانی مدت اسپرم ماهیان خاویاری توسط کارشناسان خبره این انستیتو و اجرای چندین پروژه مصوب داخلی و بین‌المللی، نگهداری اسپرم تاس‌ماهیان کلید خورد. شایان ذکر است که در سال‌های اخیر به علت نبود یا کمبود مولدین نر طبیعی برای بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری خصوصا فیل‌ماهی، تاکنون چندین نوبت از اسپرم منجمد فعال این گونه در اختیار مراکز بازسازی ذخایر قرار گرفته که منجر به تولید بچه ماهی و رهاسازی آنها در دریای کاسپین گردیده است.