به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، طی روزهای گذشته، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، جلسه مشترکی با روسای موسسات و مراکز ملی و استانی زیرمجموعه تات برگزار کرده که در همین راستا موسسه نیز، اهم مسائل و موضوعات مطرح شده را به مدیران ارشد مجموعه منتقل کرد.
از زمان تصدی گری دکتر خیام نکوئی بر سازمان تات، همواره بر کاربردی بودن پروژه های تحقیقاتی تاکید شده است. اما عملیاتی کردن این هدف، مستلزم شناخت چالش های موجود و ارائه راهکارهای موثر و اثربخش در سطح کلان خواهد بود؛ سازمانی که هم اکنون با شعار «دانش بنیان، بهره ور و پاسخگو» به نوعی خط مقدم تامین امنیت غذایی است. بنابراین از آنجا که امنیت غذایی به طور مستقیم با امنیت ملی، گره خورده است، باید ریل گذاری مسیر اهداف سازمان را به گونه ای طرح ریزی کرد که برنامه محوری، جایگزین محقق محوری شود. این مبحث، طبق گفته معاون پژوهش و فناوری موسسه، با رویکرد نظام نوآوری کشاورزی و منابع طبیعی، میسر خواهد شد. به همین دلیل تدوین برنامه عملیاتی 4 ساله موسسات، در دستور کار قرار گرفت.
دکتر حافظیه، با این پرسش که «آیا سیاست ها و برنامه های تحقیقاتی مجموعه گسترده تات، پاسخگوی چالش های بخش کشاورزی بوده است؟» چارچوب مفهومی شناسایی چالش ها تا برونداد محصول علمی را تشریح کرد. در این مدل، پس از برنامه ریزی درست و دقیق برای شناسایی مسئله و ارائه راه حل ها، باید با توجه به منابع و امکانات موجود، فرآیند مورد نظر را تعریف و سپس برونداد نهایی را در نظر گرفت که در آخرین ایستگاه، اثربخشی برونداد، بسیار حائز اهمیت است. به هر ترتیب، سازمان تات با برخورداری بیش از یکهزار و 860 عضو هیات علمی و 7 هزار و 420 پرسنل در مجموع، می تواند منبع عظیمی برای ارتقای بهره وری و شکوفایی اقتصادی در کشاورزی و صنعت غذا باشد؛ به شرطی که در تدوین و تایید پروژه ها به شاخص هایی مانند محدودیت های بیوفیزیکی، فضای سیاستگذاری یا سازمانی، فضای اجتماعی، موانع اقتصادی و وضعیت شخصی توجه شود. به عبارتی اگر تاکنون بیش از 43 هزار و 300 طرح خاتمه یافته در کارنامه علمی سازمان به ثبت رسیده، مرهون همین تدقیق و نکته سنجی محققان سازمان است.
یکی از مباحث مهمی که رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بر آن تاکید دارد، اجرای پروژه های مشترک است. این در حالی است که سهم تعداد پروژه های مشترک در سطح کلان سازمانی، 17 درصد کل پروژه ها بوده و مابقی، پروژه های سفارشی، ملی و غیره را تشکیل می دهد. دلیل چنین تاکیدی به وضوح مشخص است؛ بدون شک هر مجموعه تحقیقاتی، دارای امکانات و تجهیزات محدودی است که شاید در دیگر مجموعه ها نتوان نمونه آن را یافت. بنابراین مدیریت اشتراکی منابع در موسسات و مراکز ملی، می تواند دورنمای بهره وری را نزدیک تر از آنچه که تصور می شود، محقق کند. در همین راستا، معاون پژوهش و فناوری موسسه نیز پیشنهاد داد که در هر جلسه کمیته علمی فنی موسسه، از یکی از معاونان موسسات تحقیقاتی جهت معرفی بخش متبوع خود، دعوت شود.
الگوی کشت، موضوع مهم دیگری است که نه تنها در سازمان تات، بلکه در سطح وزارت جهاد کشاورزی، مورد توجه مدیران ارشد قرار گرفته است. تاریخچه الگوی کشت، به سال 1388 بر می گردد؛ یعنی زمانی که این مصوبه توسط مجلس شورای اسلامی به وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شد. اما بنا به دلایلی به مرحله اجرا نرسید. تا اینکه این مصوبه در دولت فعلی، به صورت جدی در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت. اگرچه اجرای این الگو می تواند در توازن بخشی به محصولات کشاورزی نسبت به بازار مصرف آن، موثر باشد، اما مدیریت مصرف آب نیز بخشی از اهداف الگوی کشت به شمار می رود. به گفته دکتر بهمنی، در صورت الزامی شدن اجرای الگوی کشت در بخش شیلات نیز نقش محققان علوم شیلاتی، بسیار کلیدی خواهد بود.
اهم راهبردهای سازمان در حوزه توسعه فناوری، فرآیند اصلاح آیین نامه ارتقا و نقش آفرینی موثر سازمان با اصلاح آیین نامه، اهمیت جشنواره خوارزمی و محورهای مورد پذیرش و همکاری مشترک با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای پذیرش دانشجوی پسادکتری از دیگر مسائلی است که دکتر خیام نکویی، آنها را تشریح کرده است.
به گفته دکتر قائدنیا معاون برنامه ریزی و پشتیبانی موسسه، خلاق بودن مدیریت، درآمدزا بودن تحقیقات و تولید فناورانه، سه رکن اصلی سازمان محسوب می شود که باید در تمام فعالیت ها مد نظر قرار بگیرد. این توصیه دکتر خیام نکویی در جلسه مشترک با روسای موسسات و مراکز ملی تحقیقاتی بود که لازم است تمام مجموعه های تابعه، در اجرایی شدن آن همت گمارند.
اما با تمام چالش ها، مسائل و مشکلاتی که بر سر راه تحقیقات، وجود دارد، دکتر بهمنی، در جمع بندی جلسه بر تلاش برای تحقق آرمان های سازمان تات و وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد. او به تمام مدیران متبوع خود توصیه کرد که مسائل عرصه شیلات را به صورت روزانه رصد کنند و به صورت هدفمند و برنامه ریزی شده، نظارت های استانی را پیش ببرند. زیرا محققان، خط مقدم جبهه عملیاتی پروژه ها هستند. اگرچه موسسه در این راستا با کمبود نیروی انسانی مواجه است، اما می توان از ظرفیت پذیرش دانشجوی پسادکتری و نیروهای متخصص دانشگاه ها به ویژه پیام نور بهره برد.
همدلی، همسویی و ایجاد فضای امید در میان محققان و مجموعه ها، طرح آینده پژوهی بر اساس نیازها، پیگیری و ارتباطات برون سازمانی در سطح ملی و بین المللی، نشست با خبرگان متخصص در هر حوزه، توجه بیشتر به ارائه گزارش های تحلیلی، پیگیری مبحث بیگ دیتا، توجه به کیفیت به جای کمیت و ارزیابی اثربخشی اقتصادی فعالیت ها در پایان هر فصل، از جمله مواردی بود که دکتر بهمنی، بر آنها تاکید کرد.
به گفته دکتر بهمنی، عملی کردن طرح مزارع نوآور و بهره ور، در تمامی حوزه ها به ویژه شیلات، به تشکیل مزارع الگو منجر خواهد شد. به این ترتیب که می توان با انتقال یافته های تحقیقاتی در آن مزارع، اثربخشی محصولات فناورانه را به محک آزمایش گذاشت و در صورت مثبت بودن نتیجه، آن را به دیگر مزارع پرورشی تسری داد.
در پایان این جلسه، همکاران اعم از روسای پژوهشکده ها و مراکز تابعه و روسای بخش های تخصصی ستادی، به ارائه نقطه نظرات در راستای مسائل مطرح شده پرداختند و به سوالات و ابهامات احتمالی، پاسخ داده شد.