به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات آرتمیای کشور، روز چهارشنبه ۱۱ تیرماه ۱۴۰۴، مراحل تکمیلی پروژه تحقیقاتی با عنوان «مقایسه اثر بیهوشکننده اسانس گل میخک، اتانول، MS-222 و شوک سرمایی بر شاهمیگوی آب شیرین سد ارس» در این مرکز در حال انجام است. این طرح با هدف ارزیابی دقیق اثربخشی، ایمنی و دوز بهینه مواد بیهوشکننده برای کاربردهای پژوهشی، درمانی و حملونقل شاهمیگو اجرا میشود.
این مطالعه، با بهرهگیری از طراحی دقیق آزمایشگاهی، به بررسی واکنشهای رفتاری و فیزیولوژیکی شاهمیگوی آب شیرین در برابر چهار عامل بیهوشی متداول میپردازد. چهار تیمار مورد بررسی در این پروژه عبارتند از:
1.اسانس طبیعی گل میخک (Clove oil) بهعنوان یک بیهوشکننده گیاهی با منشأ طبیعی
2.اتانول بهعنوان حلال و بیهوشکننده مؤثر در برخی از گونههای سختپوستان
3.MS-222 (Tricaine Methanesulfonate)، داروی رایج بیهوشی آبزیان که مورد تأیید سازمان FDA نیز بوده است.
4.شوک سرمایی، بهعنوان روشی فیزیکی و غیرشیمیایی برای بیهوشی موقت
در فاز جاری پروژه، سنجش زمان رسیدن به بیهوشی، مدت زمان برگشتپذیری، میزان استرس رفتاری، واکنشهای حرکتی و مرگومیر احتمالی ناشی از هر تیمار بهصورت دقیق ثبت میشود. همچنین پارامترهای کیفی آب و شرایط نگهداری نیز در تمام مراحل آزمایش کنترل شدهاند تا دادههای علمی قابل اتکا برای تحلیل نهایی فراهم شود.
بر اساس ارزیابی اولیه تیم تحقیق، این پروژه تاکنون با پیشرفت فیزیکی بیش از ۶۰ درصد همراه بوده است.
پروژه مذکور بخشی از برنامههای تحقیقاتی مرکز تحقیقات آرتمیای کشور در راستای ارتقاء استانداردهای علمی در زمینه پرورش و بهداشت سختپوستان است و در پاسخ به نیازهای اعلامشده توسط مدیریت شیلات و آبزیان استان آذربایجان غربی تعریف شده است.
توسعه روشهای علمی بیهوشی در شاهمیگو بهعنوان یکی از گونههای ارزشمند آبزی، ضمن ارتقاء سطح رفاه حیوانی، نقش مهمی در بهبود کیفیت عملیات حملونقل، نمونهبرداری، جراحی و مطالعات زیستی خواهد داشت. مرکز تحقیقات آرتمیای کشور در نظر دارد با تکمیل این پروژه، راهکارهای عملیاتی برای استفاده از مواد بیهوشی در مراکز پرورش و تحقیقاتی ارائه دهد و دانش فنی لازم را به بخشهای اجرایی منتقل کند.